دنیاى گسترده مادربردها و ویژ گی آنها

****************************************************

دنیاى گسترده مادربردها و ویژ گی آنها

****************************************************

مادربرد (mother board) همان گونه که تا حدودى از نام آن نیز برمى آید، یکى از قطعات اصلى و مهم هر کامپیوتر است که سایر قطعات (نظیر CPU، کارت هاى صدا، گرافیک و مودم، RAM، هارد دیسک و...) بر روى آن نصب و یا با آن مرتبط اند، از این رو انتخاب مادربرد یکى از تصمیمات مهم در زمان تهیه و یا ارتقاى یک کامپیوتر است. انتخاب فوق علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملکرد فعلى سیستم بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقا نیز هست چرا که قابلیت هاى فعلى یک کامپیوتر و پتانسیل هاى ارتقاى آن در آینده جملگى به نوع مادربرد انتخابى بستگى خواهد داشت. امروزه بر روى مادربردها، پورت هاى پیشرفته اى نظیر ۱۳۹۴ Fireware IEEE و یا USB2.0 و حتى کارت هاى (تراشه) صداى شش کاناله و کنترل هاى RAID وجود داشته که مى توان از آنان در زمان ارتقاى سیستم و بدون نیاز به نصب امکانات جانبى دیگر استفاده کرد.انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمى است که دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزارى دیگر نیز خواهد شد. کیفیت و قابلیت هاى مادربرد نه فقط بر روى کارایى خود آن که دست کم بر کارکرد پردازنده و حافظه نیز اثر خواهد داشت.
•ویژگى هاى مهم هر مادربرد
از مهم ترین ویژگى هاى مرتبط با مادربرد مى توان به موارد زیر اشاره کرد:
•Chip Set : مادربرد عملیاتى حیاتى و مهم نظیر روتینگ داده از هارد دیسک به حافظه و پردازنده را انجام داده و این اطمینان را به وجود مى آورد که تمامى دستگاه هاى جانبى و کارت هاى الحاقى قادر به گفت وگو (ارتباط) با پردازنده اند. تولیدکنندگان مادربردها با افزودن چیپ ست هاى متفاوت بر روى مادربرد تولیدى خود نظیر کنترلر RAID و پورت هاى Fireware ، قابلیت هاى مادربرد تولیدى خود نسبت به سایر محصولات مشابه را نشان مى دهند.
•پردازنده: تولیدکنندگان مادربرد در برخى حالات ، فهرست مادربردهاى تولیدى خود را براساس نوع سوکتى که مادربرد حمایت مى کند، ارائه مى کنند. مثلاً سوکت ۴۷۸ براى P4 و سوکت A براى Athlon. در اکثر کاربردهاى تجارى کاربران تفاوت مشهودى را در ارتباط با سرعت بین دو پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمى کنند در حالى که ممکن است تفاوت قیمت آنان مشهود باشد. به هرحال نوع و سرعت پردازنده اى که مى تواند همراه یک مادربرد استفاده شود، یکى از نکات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است.
•حافظه: امروزه اکثر مادربردها از حافظه هاى SDRam DDR (Double Date Rate) استفاده مى کنند. البته هنوز مادربردهایى نیز وجود دارد که از RDRAM یا Rambus استفاده مى کنند. (تعداد این نوع از مادربردها اندک است). حافظه هاى DDR داراى سرعت هاى مختلفى بوده و پیشنهاد مى شود که سریع ترین نوعى را که مادربرد حمایت مى کند، انتخاب گردد. تولیدکنندگان مادربرد حافظه هاى DDR را براساس سرعت Clock و یا پهناى باند تقسیم مى کنند
بردهایى که از RDRAM استفاده مى کنند داراى Chip set اینتل ۸۵۰ یا۸۵۰ E هستند. این نوع از حافظه ها (RDRAM) مى بایست به منظور افزایش کارایى به صورت زوج بر روى مادربرد استفاده شده و اسلات هاى خالى توسط CRIMM تکمیل (پر) شوند. حافظه هاى RDRAM، قادر به تامین پهناى باند بالاى مورد نیاز برنامه هایى با حجم عملیات سنگین در ارتباط با حافظه هستند. (برنامه هاى ویرایش فیلم هاى ویدئویى و یا بازى هاى سه بعدى گرافیکى) قیمت حافظه هاى RDRAM نسبت به حافظه هاى DDR دو برابر است. حافظه هاى RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه مى شوند: PC800 و PC1066. در صورت انتخاب پردازنده اى از نوع P4 که بر روى BUS با سرعت ۵۳۳ مگاهرتز اجرا مى شود، سرعت بیشتر پردازنده معیار اصلى انتخاب قرار گیرد. در زمان انتخاب حافظه مى بایست تعداد سوکت هاى DIMM و RIMM موجود بر روى مادربرد به همراه حداکثر حافظه قابل نصب بر روى آن دقیقاً بررسى شود.
•صدا و گرافیک: اکثر مادربردهاى موجود داراى کارت صدا بوده و به ندرت مى توان مادربردى را یافت که فاقد این قابلیت باشد. آخرین مدل مادربردها داراى چیپ ست دیجیتالى صداى شش کاناله بوده که براى بازى ها و فایل هاى MP3 مناسب تر است. در صورتى که قصد نصب یک کارت صدا بر روى مادربرد به منظور افزایش کیفیت صدا وجود داشته باشد، مى توان با استفاده از Jumper و یا BIOS سیستم کارت صداى موجود بر روى مادربرد ( OnBoard ) را غیرفعال و از کارت صداى مورد نظر خود استفاده کرد. در صورتى که بخواهیم از بازى هاى کامپیوترى استفاده نماییم که داراى گرافیک سه بعدى هستند، مى بایست کارت گرافیک موجود بر روى مادربرد را غیرفعال و یک کارت گرافیک متناسب با نوع نیاز را بر روى مادربرد نصب کرد. در این رابطه لازم است به این نکته دقت شود که مادربرد انتخابى داراى اسلات AGP باشد. امروزه اکثر کارت هاى گرافیکى موجود از اسلات AGP به منظور ارتباط با کامپیوتر استفاده مى کنند.
•نحوه ارتباط با دستگاه هاى ذخیره سازى: اکثر مادربردها با استفاده از یک کنترلر IDE از درایوهاى ۱۰۰ /ATA یا ۱۳۳ / ATAپشتیبانى مى کنند. براساس مطالعات انجام شده، تفاوت بین دو استاندارد فوق بسیار ناچیز بوده و این امر نمى تواند تاثیر چندانى در رابطه با انتخاب یک مادربرد را داشته باشد. انتخاب مادربردهایى که توانایى پشتیبانى از RAID را دارند بسیار حائزاهمیت است. با استفاده از کنترلر فوق مى توان بر روى یک کامپیوتر از دو هارددیسک به طور همزمان استفاده کرد. بدین ترتیب، اطلاعات بر روى دو هارددیسک ذخیره و در صورت خرابى یک هارددیسک مى توان از هارددیسک دیگر استفاده کرد. (تهیه یک کنترلر RAID به تنهایى مقرون به صرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب مادربردى برگزیده شود که از RAID حمایت مى کند.)
•ارتباطات (اتصالات): اکثر مادربردها داراى پورت هایى نظیر: اترنت، ۲.0 USBو FireWire و برخى از مادربردهاى جدید ، داراى امکاناتى به منظور خواندن Flash Memory هستند. اخیراً مادربردهایى به نام Legacy free مطرح شده اند که نیازى به پورت هاى جداگانه نداشته و تمامى پورت ها به طور مختصر در یک پورت تعبیه شده اند.
•مشخصات عمومى مادربردها
در اکثر موارد تهیه یک مادربرد جدید همراه با خرید پردازنده و حافظه اصلى نیز هست. بدین دلیل لازم است بررسى لازم در خصوص تاثیر این قطعات بر کارایى مادربرد نیز مورد بررسى و توجه قرار گیرد. فراموش نکنیم که همواره پردازنده هاى جدید و با سرعت بالا داراى قیمت به مراتب بالاترى نسبت به نمونه هاى قبل از خود بوده و در صورتى که ضرورتى به استفاده از پردازنده هاى جدید، سریع و در عین حال گران وجود ندارد، مى توان با توجه به نوع نیاز خود از پردازنده هاى دیگر(با سرعت کمتر نسبت به آخرین مدل هاى موجود) که با مادربرد انتخابى نیز مطابقت مى کنند، استفاده کرد. یکى از اجزاى مهم هر مادربرد Chip set است که اطلاعات متنوعى را در ارتباط با توانایى مادربرد مشخص مى کند. نوع پردازنده و حافظه اى که مادربرد مى تواند حمایت کند، برخاسته از نوع Chip set یک مادربرد است. در برخى حالات نوع Chip set موجود بر روى یک مادربرد، بیانگر نوع پورت هاى صدا، ویدئو و کارت شبکه نیز هست. ( عناصر فوق به صورت onboard بر روى مادربرد تعبیه مى شوند) در زمان انتخاب یک مادربرد لازم است به این نکته دقت شود که تفاوت بسیار بالایى بین مادربردها از لحاظ قیمت وجود نداشته و مى توان با در نظر گرفتن تمامى جوانب مادربردى را انتخاب کرد که داراى امکانات جانبى نظیر کارت شبکه و کنترلر RAID باشد.پارامترهاى زیر را مى توان در زمان انتخاب یک مادربرد در نظر گرفت:
•حمایت از پردازنده:
حداقل: قادر به حمایت از پردازنده هاى رایج نیست.
پیشنهادى: قادر به حمایت از پردازنده هاى AMD و یا اینتل باشد.
حداکثر: قادر به حمایت از پردازنده هاى AMD و یا اینتل باشد.
توانایى مادربرد انتخابى در رابطه با حمایت از پردازنده هاى موجود یکى از تصمیمات مهم در زمینه انتخاب یک مادربرد است. (حمایت از پردازنده هاى خانواده AMD و یا اینتل)
•نوع حافظه
حداقل DDR 200/266:
پیشــنهـــادى DDR266/333 یا Rambus
PC800/1066
حداکثر DDR333/400 یا PC1066Rambus
نوع و سرعت حافظه اى که به همراه یک مادربرد نصب مى شود، تاثیر مستقیمى بر کارایى و در عین حال قیمت یک کامپیوتر دارد. حافظه هاى Rambus قابل استفاده بر روى تعداد اندکى از مادربردها بوده و قیمت آنان به مراتب بیشتر از حافظه هاى SDRAM است.
•اتصالات جانبى:
حداقل USB1.1 :
پیشنهادى۲.0 USB در صورت امکان FireWire
حداکثر :۲.0 USB و FireWire
در صورتى که تصمیم به تهیه تجهیزات جانبى نظیر چاپگر دوربین هاى دیجیتال و درایوهاى خارجى CD-RW وجود داشته باشد (در آینده) پیشنهاد مى شود مادربردى تهیه شود که داراى پورت هاى ۲.0 USB و Firewire باشد.
•عناصر مجتمع و پیوسته:
حداقل: کارت صدا
پیشنهادى: کارت صداى دیجیتالى، کارت شبکه و در صورت امکان پشتیبانى از ویدئو
حداکثر: کارت صداى دیجیتالى و کارت شبکه
اکثر مادربردها داراى امکانات از قبل تعبیه شده اى در رابطه با کارت صدا هستند ( Onboard ). در مادربردهاى پیشرفته تر امکانات لازم در خصوص کارت هاى صداى شش کاناله دیجیتال و کارت شبکه نیز پیش بینى شده است. برخى از مادربردها داراى تراشه هاى لازم به منظور حمایت از گرافیک بوده که باعث کاهش هزینه ها خصوصاً در رابطه با کاربرانى مى شود که نوع استفاده آنان از کامپیوتر ضرورت وجود کارت هاى گرافیک قدرتمند را کم رنگ مى کند.
•نحوه ارتباط با دستگاه هاى ذخیره سازى:
حداقل : ATA/100
پیشنهادى ATA/133: در صورت امکان RAID
حداکثر۱۳۳/ATA RAID: در صورت امکان Serial ATA
سرعت اینترفیس هارددیسک و سایر دستگاه هاى IDE استفاده شده را مشخص مى نماید. استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهاى جدید استفاده مى شود (افزایش سرعت اینترفیس). برخى از مادربردها امکان استفاده از RAID را فراهم مى کنند. در چنین مواردى مى توان از دو هارددیسک در یک سیستم استفاده کرد. بدین ترتیب کارایى سیستم افزایش و در مواردى که یکى از هارددیسک ها با مشکل مواجه شود، امکان استفاده از هارددیسک دوم وجود خواهد داشت.